Wednesday, October 15, 2014

कबीर दास के दोहे

 कबीर दास के दोहे 

बोली एक अनमोल है, जो कोई बोलै जानि। 
हिये तराजू तौलि के, तब मुख बाहर आनि।
(यदि कोई सही तरीके से बोलना जानता है तो उसे पता है कि वाणी एक अमूल्य रत्न है। इसलिए वह ह्रदय के तराजू में तोलकर ही उसे मुंह से बाहर आने देता है।)

कबीरा खड़ा बाज़ार में, मांगे सबकी खैर।
ना काहू से दोस्ती,न काहू से बैर।
(इस संसार में आकर कबीर अपने जीवन में बस यही चाहते हैं कि सबका भला हो और संसार में यदि किसी से दोस्ती नहीं तो दुश्मनी भी न हो।)

अति का भला न बोलना, अति की भली न चूप।
अति का भला न बरसना, अति की भली न धूप।
(न तो अधिक बोलना अच्छा है, न ही जरूरत से ज्यादा चुप रहना ही ठीक है जैसे बहुत अधिक वर्षा भी अच्छी नहीं और बहुत अधिक धूप भी अच्छी नहीं है।)

दोस पराए देखि करि, चला हसन्त हसन्त।
अपने याद न आवई, जिनका आदि न अंत।
(यह मनुष्य का स्वभाव है कि जब वह  दूसरों के दोष देख कर हंसता है। तब उसे अपने दोष याद नहीं आते जिनका न आदि है न अंत।)

जब गुण को गाहक मिले, तब गुण लाख बिकाई।                                               
जब गुण को गाहक नहीं, तब कौड़ी बदले जाई।
(कबीर कहते हैं कि जब गुण को परखने वाला गाहक मिल जाता है, तो गुण की कीमत होती है। पर जब ऐसा गाहक नहीं मिलता, तब गुण कौड़ी के भाव चला जाता है।)

Saturday, September 13, 2014

आई

सतत आपल्या मुलांसाठी झटणाऱ्या आईची महती तसे शब्दात सांगणे कठीणच.. 

आई

आई एक
नाव असतं
घरातल्या घरात
गजबजलेलं
गाव असतं !

सर्वात असते
तेव्हाजाणवत नाही
आता नसली कुठंच तरीही,
नाही म्हणवत नाही.

जत्रा पांगते पालं उठतात,
पोरक्या जमिनीत उमाळे दाटतात,

आई मनामनात तशीच जाते ठेवून काही
जिवाच जिवालाच कळाव असं जाते देऊन काही


आई असतो एक धागा ,
वातीला उजेड दाखवणारी समईतील जागा,

घर उजळते तेव्हा तीच नसत भान,
विझून गेली अंधारात कि,
सैरावैरा धावायला कमी पडत रान !

 पिकं येतात जातात
माती मात्र व्याकूळच
तिची कधीच भागत नाही तहान
दिसत काहीच नसल डोळ्यांना
तरी खोदत गेलो खोल खोल कि,
सापडतेच अंत:करणातील खाण

आई खरच काय असते
लंगड्याचा पाय असते, वासराची गाय असते,
दुधावरची साय असते,  लेकराची माय असते,

आई असते जन्माची शिदोरी
सारतही नाही अन उरतही नाही.

Thursday, August 14, 2014

पवित्र ते कूळ पावन तो देश - संत तुकाराम

संत तुकाराम महाराजांचे अभंग 

पवित्र ते कूळ पावन तो देश । जेथे हरिचे दास घेती जन्म ॥१॥
कर्मधर्म त्याचे जाला नारायण । त्याचेनी पावन तिन्ही लोक ॥ध्रु॥
वर्ण अभिमाने कोण जाले पावन । ऐसे द्या सागून मजपाशी ॥२॥
कर्मधर्म त्याचे जाला नारायण । त्याचेनी पावन तिन्ही लोक ॥ध्रु॥
अंत्यजादि योनी तरल्या हरिभजने । तयाची पुराणे भाट जाली ॥३॥
कर्मधर्म त्याचे जाला नारायण । त्याचेनी पावन तिन्ही लोक ॥ध्रु॥
वैश्य तुळाधार गोरा तो कुंभार । धागा हा चांभार रोहिदास ॥४॥
कर्मधर्म त्याचे जाला नारायण । त्याचेनी पावन तिन्ही लोक ॥ध्रु॥
कबीर मोमीन लतीब मुसलमान । शेणा न्हावी जाण विष्णुदास ॥५॥
कर्मधर्म त्याचे जाला नारायण । त्याचेनी पावन तिन्ही लोक ॥ध्रु॥
कणोपात्र खोदु पिंजारी तो दादू । भजनी अभेदू हरीचे पायी ॥६॥
कर्मधर्म त्याचे जाला नारायण । त्याचेनी पावन तिन्ही लोक ॥ध्रु॥
चोखामेळा बंका जातीचा महार । त्यासी सर्वेश्वर ऐक्य करी ॥७॥
कर्मधर्म त्याचे जाला नारायण । त्याचेनी पावन तिन्ही लोक ॥ध्रु॥
नामयाची जनी कोण तिचा भाव । जेवी पंढरिराव तियेसवे ॥८॥
कर्मधर्म त्याचे जाला नारायण । त्याचेनी पावन तिन्ही लोक ॥ध्रु॥
मैराळा जनक कोण कुळ त्याचे । महिमान तयाचे काय सागों ॥९॥
कर्मधर्म त्याचे जाला नारायण । त्याचेनी पावन तिन्ही लोक ॥ध्रु॥
यातायातीधर्म नाही विष्णुदासा । निर्णय हा ऐसा वेदशास्त्रीं ॥१०॥
कर्मधर्म त्याचे जाला नारायण । त्याचेनी पावन तिन्ही लोक ॥ध्रु॥
तुका म्हणे तुम्ही विचारावे ग्रंथ । तारिले पतीत नेणों किती ॥११॥
कर्मधर्म त्याचे जाला नारायण । त्याचेनी पावन तिन्ही लोक ॥ध्रु॥

Monday, March 24, 2014

माझ्या प्रेमा, जगणं सुंदर आहे - मंगेश पाडगावकर

माझ्या प्रेमा,
जगणं  सुंदर आहे;
डोळे भरून
बघणं  सुंदर आहे!

तुझी हाक
तळ्यावरून येते ;
वार्याच्या
मळ्यावरून येते:
थरारून ऐकण
सुंदर आहे;
माझ्या प्रेमा,
जगणं  सुंदर आहे;
डोळे भरून
बघणं  सुंदर आहे!

मातीच्या
ओल्या ओल्या वासात,
वार्याच्या
खोल खोल श्वासात
झाडाच
भिजण सुंदर आहे ;
माझ्या प्रेमा,
जगणं  सुंदर आहे;
डोळे भरून
बघणं  सुंदर आहे!

फुलांचे
वास विरून जातात;
दिलेले
श्वास सरून जातात!
असण्याइतकचं
नसणं सुंदर आहे ;
माझ्या प्रेमा,
जगणं  सुंदर आहे;
डोळे भरून
बघणं  सुंदर आहे!

-  मंगेश पाडगावकर

Tuesday, March 04, 2014

आयुष्य जास्त सुंदर वाटत..

आयुष्य जास्त सुंदर वाटत..

चार चौघात बसण्यापेक्षा,
कधी कधी समुद्र किनाऱ्यावर
आठवणींना घेऊन बसावं
आयुष्य जास्त सुंदर वाटत..

आपल्याला कोण हवंय
यापेक्षा आपण कोणाला हवंय
हे सुद्धा कधीतरी पहावं
आयुष्य जास्त सुंदर वाटत..

आपल्याला काय मिळालं नाही
हे पाहण्यापेक्षा
आपल्याला काय मिळालयं हे पहावं
आयुष्य जास्त सुंदर वाटत..

आकाशातले तारे कधीच मोजून होत नाहीत
माणसाच्या गरजा कधीच संपत नाहीत
शक्य तेवढे तारे मोजून समाधानी रहाव
आयुष्य जास्त सुंदर वाटत....!

Wednesday, February 19, 2014

हे हिंदु-नृसिंहा प्रभो शिवाजीराजा - वि. दा. सावरकर


हे हिंदु-नृसिंहा प्रभो शिवाजीराजा -  वि. दा. सावरकर 

हे हिंदुशक्ति-संभूत-दीप्तितम-तेजा
हे हिंदुतपस्या-पूत ईश्वरी ओजा
हे हिंदुश्री-सौभाग्य-भूतीच्या साजा
हे हिंदु-नृसिंहा प्रभो शिवाजीराजा

करि हिंदुराष्ट्र हें तूतें, वंदना
करि अंतःकरणज तुज, अभि-नंदना
तव चरणिं भक्तिच्या चर्ची, चंदना
गूढाशा पुरवीं त्या न कथूं शकतों ज्या
हे हिंदु-नृसिंहा प्रभो शिवाजीराजा

जी शुद्धि हृदाची रामदास शिर डुलवी
जी बुद्धि पांच शाह्यांस शत्रुच्या झुलवी
जी युक्ति कूटनीतींत खलांसी बुडवी
जी शक्ति बलोन्मत्तास पदतलीं तुडवी
ती शुद्ध हेतुची कर्मी, राहुं दे
ती बुद्धि भाबडया जीवां, लाहुं दे
ती शक्ति शोणितामाजीं, वाहुं दे

दे मंत्र पुन्हा तो, दिले समर्थे तुज ज्या
हे हिंदु-नृसिंहा प्रभो शिवाजीराजा

कवी : वि. दा. सावरकर 
गायक : लता मंगेशकर 
संगीत : ह्रिदयनाथ मंगेशकर 


Friday, February 14, 2014

प्रेम करणं सोपं नसतं - मंगेश पाडगावकर

प्रेम करणं सोपं नसतं...

सर्व करतात, 
म्हणून करायच नसतं..
चित्रपटात बघीतलं, 
म्हणून करायच नसतं...


पुस्तकात वाचलं , 

म्हणून करायच नसतं...
तर कुणाकडून ऐकलं, 
म्हणून करायच नसतं...
कारण प्रेम करणं सोपं नसतं...


शाळा कॉलेजांत 

असच घडतं..
एकमेकांना बघीतलं की
 मन प्रेमात पडतं...
अभ्यासाच्या पुस्तकात मग
 तिचच रुप दिसतं...

जागेपणी ही मग
 प्रेमाचं स्वप्नं पडतं...
ज्या वयात शिकायचं असतं
 त्यावेळी भलतचं घडतं...

करीयरचं सत्यानाश 
तर आयुष्याचं वाटोळं होतं...
साहजिकचं मग 
आईवडीलांच्या ईच्छांवर पाणी पडतं...
कारण प्रेम करणं सोपं नसतं...

हॉटेल सिनेमागृहात 
नेहमी जावं लागतं...
पैशाचं बजेंट 
नेहमी बनवावं लागतं...
फोन कडे नेहमी 
लक्ष ठेवावं लागतं...

मग जागेपणीही 
स्वप्न दिसायला लागतं...
डोक्याला ताप होऊन 
डोक दुखायला लागतं...
आनंद कमी 
दुःख जास्त भोगावं लागतं...
एवढ सगळं करणं खुप कठीण असतं...
कारण प्रेम करणं सोपं नसतं..

- मंगेश पाडगावकर 





Wednesday, January 15, 2014

ती गेली तेव्हा पाऊस रिमझिम - कवी ग्रेस

ती गेली तेव्हा पाऊस रिमझिम - कवी ग्रेस 

ती गेली तेव्हा रिमझिम, पाऊस निनादत होता
मेघांत अडकली किरणे, हा सूर्य सोडवित होता

तशी सांजही आमुच्या दारी, येउन थबकली होती 

शब्दात अर्थ उगवावा, अर्थातून शब्द वगळता

ती आई होती म्हणूनी, घनव्याकूळ मी ही रडलो

त्यावेळी वारा सावध, पाचोळा उडवित होता

अंगणात गमले मजला, संपले बालपण माझे

खिडकीवर धुरकट तेव्हा, कंदील एकटा होता

कवी ग्रेस 
गायक : पं. हृदयनाथ मंगेशकर 
संगीतकार : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
चित्रपट : निवडुंग